Over BelRAI
RAI
Eind jaren ‘80 van de 20e eeuw ontwikkelde een team wetenschappers uit de Verenigde Staten het Resident Assessment Instrument, of kortweg RAI. RAI had als doel om op een gestandaardiseerde en uniforme wijze de zorgbehoeften van ouderen in woonzorgcentra in kaart te brengen en de zorgplanning te ondersteunen en optimaliseren.
InterRAI-Suite
Later breidde de doelgroep van RAI uit naar diverse doelgroepen en zorgsectoren. De RAI inschalingsinstrumenten worden sindsdien niet louter gebruikt voor inschalingen van de zorgnood bij ouderen in woonzorgcentra; ook de thuiszorg, en de acute en geestelijke gezondheidszorg begonnen RAI te gebruiken. Verschillende landen startten met de implementatie van RAI in deze sectoren. RAI kreeg vervolgens de naam interRAI en werd een internationale non-profit organisatie met wetenschappelijke onderzoekers uit ruim 35 landen die onder meer instaan voor de ontwikkeling en optimalisatie van de interRAI instrumenten.
De interRAI inschalingsinstrumenten zijn een ‘suite’ of een verzameling van instrumenten die het functioneren en de zorgbehoeften van personen op verschillende domeinen (fysiek, cognitief, psychisch en sociaal) in kaart brengen. De suite bestaat uit een gemeenschappelijke set van gestandaardiseerde en gevalideerde items bruikbaar voor elke zorgsetting of doelgroep, aangevuld met specifieke items geschikt voor bepaalde doelgroepen of zorgnoden. Ondertussen ontwikkelde de interRAI onderzoeksgroep al meer dan 20 inschalingsinstrumenten die wereldwijd gebruikt worden.
BelRAI
BelRAI, de Belgische versie van de interRAI-Suite, verschilt inhoudelijk weinig van de internationale versie, maar de instrumenten worden vertaald in de drie landstalen (Nederlands, Frans en Duits) en waar nodig aangepast aan de lokale context. De interRAI-instrumenten worden continu geactualiseerd op basis van nieuwe wetenschappelijke inzichten. Deze verbeteringen worden ook doorgevoerd in BelRAI.
Sinds 2005 wordt er in België onderzoek verricht naar de mogelijkheden tot implementatie van de interRAI-Suite in de zorgsectoren. Sedertdien werden verschillende interRAI-instrumenten tijdens projecten vertaald en getest op toepasbaarheid. Het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin startte in 2016 een gecoördineerd en multidisciplinair onderzoek ter voorbereiding van de implementatie van het BelRAI-instrumentarium in de Vlaamse zorgsectoren. Tijdens dit traject worden de interRAI-instrumenten vertaald, wordt de nodige software ontwikkeld en geëvalueerd, en wordt onderzoek verricht waarbij de BelRAI-instrumenten in pilootprojecten uitgetest worden. De finaliteit van dit voorbereidend proces is het verder optimaliseren van de BelRAI-instrumenten en het detecteren en creëren van de randvoorwaarden voor de implementatie van BelRAI.
In maart 2018 keurden de federale regering en de deelstaatregeringen het protocolakkoord over de stapsgewijze invoering van BelRAI in de zorgsectoren goed. Hiermee engageren de verschillende regeringen zich om BelRAI te implementeren in België. Een aantal BelRAI-instrumenten zijn klaar voor een grootschalige implementatie in de zorgsectoren. Voor sommige instrumenten zijn de vertalingen of het onderzoek via pilootprojecten nog lopende. De komende jaren zullen onder andere verschillende BelRAI-instrumenten ingevoerd worden in de sectoren van de Vlaamse sociale bescherming.
Overzicht BelRAI-instrumenten
Finaal instrument
In gebruik sinds 1 juni 2023
Thuiszorg
Kwalitatieve zorgplanning
Sociaal Supplement
Finaal instrument
Implementatie sinds 1 juni 2021
OCMW’s (Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) en Welzijnsverenigingen
Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen
Diensten voor gezinszorg
Ouderenzorg
Centra voor kortverblijf type 1
Centra voor dagverzorging
Bepalen van de zorgbehoefte van de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood
Bepalen of de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood baat heeft bij een uitgebreide BelRAI-inschaling
Recht op het 'Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden' en vanaf 1 juli 2024 het
'Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood' in het kader van de VSB
Sociaal Supplement
Finaal instrument
Implementatie sinds 1 juni 2022, verplicht bij sociaal onderzoek sinds 1 januari 2023
OCMW’s (Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn) en Welzijnsverenigingen
Diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen
Diensten voor gezinszorg
Opstellen en evalueren van het zorgplan met extra informatie over de sociale context van de persoon
Onderdeel van het sociaal onderzoek bij de diensten voor gezinszorg in combinatie met de BelRAI-Screener
Finaal instrument
Rechtentoekenning 'zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden' (-18 jaar) nog niet operationeel
Kinderen en jongeren met een zorgbehoefte
Rechtentoekenning ‘zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden’ (-18 jaar)
Finaal instrument
Sinds 1 juni 2023 wordt het BelRAI-LTCF instrument verplicht gebruikt binnen de Vlaamse wonzorgcentra in het kader van zorgplanning.
Residentiële ouderenzorg
Kwalitatieve zorgplanning
Rechtentoekenning 'zorgbudget voor ouderen met een zorgnood'
Finale instrumenten
Onderzoek om geschiktheid en haalbaarheid te testen lopende
BelRAI Mental Health - residentiële geestelijke gezondheidszorg (GGZ)
BelRAI Community Mental Health - ambulante GGZ
Kwalitatieve zorgplanning
Maatschappelijk Herstel Supplement
Intellectual Disabilities Supplement
Addictions Supplement (in ontwikkeling)
Forensisch Supplement (in ontwikkeling)
Instrument in ontwikkeling
Vlaamse revalidatiesector
Kwalitatieve zorgplanning
Finaal instrument
Personen met een palliatieve zorgnood (ambulant en residentieel)
Kwalitatieve zorgplanning
Palliative Screener
Finaal instrument
Personen met een palliatieve zorgnood (ambulant en residentieel)
Screener om te bepalen of een uitgebreide Belrai beoordeling (PC) nodig is
Finale instrumenten
Acute sector/ziekenhuis
Kwalitatieve zorgplanning
Admission Assessment
Discharge Assessment
Comprehensive Geriatic Assessment Admission
Comprehensive Geriatic Assessment Discharge
Geriatic Assessment Premorbid
Comprehensive Geriatic Assessment Review